Kosina - miejscowość oddalona 6 km na wschód od Łańcuta. Od zachodu graniczy ze wsią Głuchów, od północy z Białobrzegami i Korniaktowem, od wschodu z Rogóżnem, a od południa z miejscowością Gać. Zabudowa wsi skupia się przy drodze krajowej nr 4 oraz przy kilku lokalnych dróżkach, przecinających prostopadle wspomnianą wyżej szosę.

Najlepszy dojazd kołowy do Kosiny umożliwia krajowa "czwórka" oraz lokalne drogi z Białobrzegów i Korniaktowa. Możliwy jest także dojazd koleją dzięki lokalnym połączeniom osobowym relacji Rzeszów Krzemienica - Łańcuta Głuchów Kosina Rogóżno Przeworsk Przemyśl (przystanek kolejowy usytuowany jest w Kosinie Dolnej).
W 2000 r. zostało oddane do użytku Hospicjum im. Bł. Achillesa Puchały przeznaczone dla 20 podopiecznych.

Dom bł. Achillesa

Bł. Achilles Józef Puchała urodził się 18 marca 1911 roku w Kosinie. Tu się wychował. Po ukończeniu gimnazjum w Niższym Seminarium Duchowym OO. Franciszkanów we Lwowie, wstąpił do tego zakonu. Święcenia kapłańskie przyjął 5 lipca 1936 roku w Krakowie. Pracował jako wikariusz w Gronie i Iwieńcu. W czasie wojny przyjął obowiązki proboszcza w parafii Pierszaje na Białorusi. W czasie parcyfikacji wsi, wraz z ojcem Hermanem Stępniem, został skazany na rozstrzelanie. Nie skorzystał z możliwości ocalenia życia twierdząc, że "pasterze nie mogą opuścić wiernych". Dnia 19 lipca obaj kapłani zginęli, doznając wyjątkowo okrutnych tortur. Ciała ich zostały spalone w stodole. Prochy złożono przy kościele w Pierszajach. Gestapowcy, po dokonaniu mordu, odstąpili od egzekucji mieszkańców wsi, kierując ich na przemysłowe roboty do Niemiec. Dnia 13 czerwca 1999 r. Papież Jan Paweł II zaliczył O. Achillesa Józefa Puchałę w poczet błogosławionych.

Historia

Poprzednie nazwy miejscowości: Cossyn, Kossyn, Koszina. Jako osada kolonistów niemieckich powstała około połowy XIV wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie lokacyjnym wsi Noua Villa Daz Newdorf (Kraczkowa) z 1369 roku, gdzie wśród świadków został wymieniony sołtys Kosiny "scultetus in Kossyna nomine Johannes". Pierwszymi właścicielami wsi był Otto z Pilczy lub jego zięć Wincent z Granowa, kasztelan i starosta nakielski (zm. 1410), następnie Elżbieta, wdowa po Wincentym. Po jej śmierci w posiadaniu potomków Pileckich z Łańcuta. Kolejnymi właścicielami była rodzina Stadnickich, od której wsi przyjął Stanisław Lubomirski. W rękach Łubomirskich Kosina pozostała do I połowy XVIII wieku. W latach 1738-88 jako właściciele notowali są książęta Sanguszkowie. Po nich, w drodze licytacji, osadę nabyła Kunegunda Prekowa. Kolejną dziedziczką została księżna Elżbieta z Czartoryskich Lubomirska 1733-1816). Nowa właścicielka w 1802 roku oddała Kosinę (z miastem Przeworskiem i siedmioma okolicznymi wsiami) swojemu ulubieńcowi i wychowankowi Henrykowi Lubomirskiemu. Lubomirscy z Przeworska Kosiną dzierżyli do 1944 roku.

Ośrodek Kultury

Zabytki

Kościoły
Parafia powstała na przełomie XIV/XV wieku. W 1646 roku przyłączona do Żołyni. Od XVIII wieku samodzielna jednostka parafialna z kościołem filialnym. Istnieje tutaj obwarowany kościół parafialny (ślady obwarowań naplanie ośmioramiennej gwiazdy czytelne do dzisiaj). Kolejny drewniany kościół wzniesiony został w 1708 roku, a poświęcony w 1744 roku. Kościół ten przetrwał do lat 30-tych XX wieku. W latach 1936-1938 na jego miejscu wzniesiono obecny murowany.

Kościół św. Sebastiana

Przynajmniej od XVI wieku w Kosinie istnieje drugi kościół filialny. Świątynia ta została zniszczona przez Tatarów w 1624 roku. Odbudowany w 2 ćw. XVII wieku został obwarowany, podobnie jak parafialny. Obecnie istniejący kościół wzniesiony został na miejscu poprzedniego w roku 1737, w latach 1954 i 1980 był restaurowany z całkowitą wymianą gongów. W miejscu starej kruchty wzniesiona nowa.
 

Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa.
Usytuowany w centrum wsi, nieopodal drogi krajowej nr 4. Murowany z cegły, otynkowany, orientowany, modernistyczny. Wewnątrz rzeźba św. Antoniego z Dzieciątkiem z 2 poł. XVIII wieku przeniesiona z przydrożnej kapliczki, krucyfiks w tęczy z XVII wieku. Od wschodu, północy oraz częściowo od południa zachowane pozostałości obwarowań. Kościół filialny pw. św. Sebastiana.

Usytuowany w południowej części wioski o nazwie Kosina Górna, wśród zabudowy mieszkalnej, po zachodniej stronie potoku Kosinka, w centralnej części, niewielkiego, sztucznie usypanego wzniesienia w kształcie owalnym. Drewniany, konstrukcji zrębowej, pobity gontem, orientowany, salowy, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, kruchtą od zachodu i zakrystią od północy. Nawa przykryta stropem, nad prezbiterium strop w formie silnie spłaszczonej kolebki pozornej. Dachy dwuspadowe o lekko wygiętych połaciach pobite gontami. Wnętrze kościoła pokryte iluzjonistyczną polichromią zapewne z XVIII wieku naśladującą podziały architektoniczne i okna. Kościół posiada bogate wyposażenie z okresu XVII-XVIII wieku. Na uwagę zasługuje manierystyczny ołtarz główny z 2 ćw. XVII wieku w formie tryptyku z bogatą snycerską dekoracją ornamentalną. W polu głównym obraz z przedstawieniem św. Sebastiana (mal. Jan Tabiński, 1864 r.) drewniana chrzcielnica rokokowa z 2. poł. XVIII wieku, barokowa szafa zakrystyjna z 1. ćw. XVII wieku. Krzyże barokowe z XVIII wieku.

Kościół jest otoczony współczesnym, drewnianym ogrodzeniem. W jego obrębie znajduje się szereg drewnianych świątków przeniesionych z miejscowych kapliczek. Na szczególną uwagę zasługuje figurka św. Jana Nepomucena z końca XVII wieku.

Świątynia w Kosinie dzięki staraniom miejscowego proboszcza księdza Rybaka znajduje się w doskonałym stanie technicznym. Do chwili obecnej kościół służył kultowi, szczególnie uroczyste msze są odprawiane w dniu święta patrona.

Plebania
Usytuowana w pobliżu kościółka, wybudowana na pocz. XX wieku, murowana.

Kapliczki
Zlokalizowana w pobliżu kościoła parafialnego, u stóp wzgórza plebańskiego, drewniana, oszalowana deskami, posadowiona na postumencie z kamienia polnego. Wewnątrz figurka św. Antoniego z Padwy.

Statua NMP, postawiona na jednym z bastionów ziemnych przy kościele parafialnym. Na wysokim, betonowym postumencie tablica z napisem: "RP 1908 Na pamiątkę jubileuszową 2 setną rocznicę kościoła, 50 letnią kapłaństwa Ojca Świętego Piusa X, 60 letnią panowania cesarza Franciszka Józefa, 50 letnią objawienia Matki Bożej w Lourdes, 34 roku pasterzowania ks. Jana Jędrzejowskiego proboszcza w Kosinie dziekana leżajskiego Podkomorzego Jego Świątobliwości".

Dawny folwark Lubomirskich
Usytuowany w centrum wsi, po południowej stronie drogi nr 4. Do chwili obecnej z obszernych niegdyś zabudowań zachowała się wzniesiona na pocz. XX wieku, murowana rządcówka (obecnie przedszkole) oraz stajnie zabudowane w czteroboczne gumno. Wokół pozostałości parku z wiekowymi jesionami i lipami.

Przedszkole

Budynki publiczne
W centrum wioski przy szosie znajdują się trzy zabytkowe budynki użyteczności publicznej, wybudowane w okresie międzywojennym: dawny urząd gminy (ob. poczta), młyn oraz szkoła podstawowa. Najciekawszym obiektem jest murowany młyn, który powstał dzięki zaadoptowaniu części zabudowań po wcześniejszym zajeździe.

Warto zajrzeć:

http://kosina.przemyska.pl - Parafia Kosina